Omdat dit zou kunnen uitmonden in een onoverzichtelijke hoeveelheid hebben wij voor u een selectie gemaakt.
+ We beginnen met een interview met op het moment een van de meest opvallende jazz-pianisten in België, Jef Neve. Zijn output en projecten zijn zeer divers: onder andere jazz, popmuziek en soundtracks. Eerder dit jaar verscheen zijn Sons of the New World, waarvan hij al materiaal speelde op Pukkelpop en waarmee hij in december de Vlaamse podia afreist. Zijn Sons of the New World tournee zal hem ook in het buitenland brengen. Jef Neve is een van de jazzpianisten die zijn muziek bij een zo groot mogelijk publiek wil bekend maken. Hij verwelkomt dan ook samenwerkingen met popartiesten als Gabriel Rios met open armen. Daarnaast schreef hij ook de soundtrack voor Felix van Groeningens' De Helaasheid der Dingen, gebaseerd op het boek van Dimitri Verhulst. Voor de in 2011 verschenen The Artist speelde hij de pianopartijen van de soundtrack. En daarnaast schreef hij ook nog eens twee pianoconcerti. Je kan wel terecht spreken van een muzikale duizendpoot.
+ We duiken de geschiedenis in naar wat bekend staat als de vroege film of stille film. Dat deze niet stil was is duidelijk. Vaak was er muzikale omlijsting door pianobegeleiding (geïmproviseerd, repertoire stukken uit de klassieke muziek, populaire muziek, muziek uit catalogi zoals deze van Sam Fox). Daarnaast werden ook het harmonium, orgels en voor de grote 'movie palaces' uit de jaren 1910-20 heuse orkesten gebruikt. Maar mechanische instrumenten zoals de playerpiano of fonografen werden ook ook gebruikt. Het is niet logisch dat het dan steeds om korte stukjes muziek gaat, fonograaf-cilinders kon namelijk maar een 3-tal minuten muziek bevatten
Maar dat was lang niet alles. Soms was er een commentator die uitleg gaf bij de beelden (of de toeschouwers tot stilte of interactie aanzette), sprekers achter de schermen, een geluidstechnicus die voor geluidseffecten zorgde.
En het publiek droeg ook zijn steentje bij. Tot 1910 was cinema een waar community-gebeuren: er werd gelachen, gezongen, geschreeuwd, gepraat, ... Met de institutionalisering van de cinema veranderde dit evenwel. De toeschouwers' interactie werd in de juiste banen geleid (serieuze film = stilte in de zaal, komedie = lachen op het juiste moment) en vanaf 1913 was stilte zelfs de norm.
Muziek en geluid in films is van een heel andere aard in de vroege periode van de cinema dan vandaag. Er was voor je jaren 1910 nog geen sprake van echte filmtheaters. Film werden bekeken in vaudeville theaters, café's of op kermissen. Dat het een heus multi-mediaal spektakel was (met bijvoorbeeld veel gezang, muzikale tussenspelen) hoeft dan niet te verbazen.
De pianist speelde niet noodzakelijk tijdens de film en ook niet noodzakelijk de meest toepasselijke muziek. Er bestaan karikatuurprenten van pianisten die even 15 minuten pauze nemen voor een sanitaire onderbreking. Soms is er zelfs sprake van ware jackass-muziek die het karakter van de film helemaal ridiculiseert door "ongepaste" muziek. Rond de jaren 1910 begon men echt na te denken over welke muziek bij welk beeld paste. Hieruit vloeide cue sheets, catalogi voor pianisten en handboeken voort. Stukken werden gerangschikt naar een gemoedstoestand of iets wat men wil illustreren (Hurry Music, Agitato, Chinese, ...) De bekendste zijn deze van Sam Fox (met muziek van JS Zamecnik), Guiseppe Becce's Kinothek en Ernö Rapée's Encyclopedia of Music for Pictures en Motion Picture Moods for Pianists and Organists.
De geschiedenis van de vroege film zal uitgediept worden in de eerste aflevering van de reeks "Reis doorheen de geschiedenis van de filmmuziek" die in maart 2013 geprogrammeerd staat.
+ Tot slot kijken we naar drie recentere films en welke rol de piano hier speelt:
Shine (1996)
The Pianist (2002)
La tourneuse des pages (2006)
Hier alvast een voorsmaakje:
Geen opmerkingen:
Een reactie posten